akcji ulotkowej propagującej problematykę w społeczeństwie, poprzez
promocję w mediach, po organizowanie Ogólnopolskich Zjazdów Osób
Jąkających się (w tym roku w Ciechocinku). Więcej informacji znajduje
się na nowej stronie Fundacji FROGOS: http://www.frogos.org.pl , Dział:
Społeczeństwo – Jąkanie.
Początkiem zrozumienia jąkania jest dostrzeżenie jego złożoności. To
zaburzenie płynności mówienia, w którym wyróżniamy dwa – pozornie nie
mające ze sobą związku – aspekty.
Ten pierwszy jest widoczny i znacznie częściej omawiany. To na jego
podstawie identyfikuje się osoby jąkające się. Mowa tu o symptomach,
między innymi takich jak: wydłużanie dźwięków, głosek, sylab, słów, czy
też współruchy, tj. ruchy oczu, nóg lub innych części ciała oraz dające
się zaobserwować napięcia twarzy, szyi lub klatki piersiowej. Często
zauważalny jest również brak kontaktu wzrokowego.
Wysokiej klasy specjaliści, zajmujący się tą dysfunkcją, wiedzą, że
istota problemu tkwi w tym drugim aspekcie – natury psychologicznej.
Dlatego jąkanie bardzo często opisuje się jako górę lodową: "nad
powierzchnią", a więc to, które się słyszy i widzi (reprezentuje
pierwszy aspekt) oraz wewnętrzne "pod powierzchnią", niedostrzegalne,
lecz związane z objawami jąkania się.
Drugi element to reakcja psychiczna towarzysząca mówieniu. Rodzaj i
intensywność wstydu, złości, zażenowania wpływa na zwiększenie objawów
obserwowanych podczas mówienia. Może również skutkować wycofywaniem się z
aktywności werbalnej w pewnych sytuacjach lub całkowitym zaprzestaniem
mówienia.
Odnosząc to do modelu góry lodowej: "pod powierzchnią" tkwi strach przed
rozmową, chęć unikania jej, uczucie wstydu, brak wiary w siebie, co w
konsekwencji doprowadza do depresji. Ta – obrazowo mówiąc – niewidoczna
część góry lodowej stanowi główny element składowy całego problemu.
Przyczyny tej dysfunkcji są złożone i nie do końca jeszcze zbadane. Mogą
być wrodzone, nabyte; według różnych hipotez mają charakter czysto
neurologiczny lub też psychologiczno – rozwojowy, a nawet genetyczny.
Pomimo tego z jąkania można się wyleczyć. To, czy dziecko mówiące
niepłynnie zostanie osobą jąkającą się, zależy w głównej mierze od
stosunku otoczenia oraz podjętych przez rodziców i terapeutów działań.
Kompleksowe oddziaływania terapeutyczne realizowane są w organizacjach
pozarządowych nie nastawionych na zysk. Wysokiej klasy specjaliści
mozolnie i kompetentnie wykonują swoją pracę na turnusach
rehabilitacyjnych, w grupach samopomocowych – Klubach "J", we współpracy
z Poradniami Psychologiczno-Pedagogicznymi i uczelniami w wielu
ośrodkach w Polsce.
Również osoby dojrzałe mogą otrzymać pomoc i osiągnąć sukces. Wymaga to
rzetelnej współpracy z terapeutami oraz wiele samodzielnej pracy i
samodyscypliny.
Warto podkreślić, że – pomimo występujących licznych barier – należy
realizować swoje plany życiowe. Przecież jąkało się wiele znanych i
wybitnych osobowości (zob.: Wikipedia, the free encyclopedia;
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_stutterers).
Osoby pragnące wyrwać się z zaklętego kręgu jąkania są mile widziane!