Prezydent RP Andrzej Duda powołał prof. Marka Zirk-Sadowskiego na stanowisko prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Kompetencje Prezydenta w zakresie powoływania prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego wynikają wprost z Art. 185 Konstytucji RP:
Art. 185.
Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego powołuje Prezydent Rzeczypospolitej na sześcioletnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Poprzednim prezesem NSA był prof. Roman Hauser, który zrezygnował z funkcji w związku z powołaniem 8 października 2015 r. przez Sejm VII kadencji, do składu Trybunału Konstytucyjnego. Jego kadencja jako sędziego Trybunału Konstytucyjnego miała się rozpocząć 7 listopada 2015 r., jednak nie został zaprzysiężony przez Prezydenta. 25 listopada 2015 r. Sejm VIII kadencji podjął uchwałę stwierdzającą, że wybór Romana Hausera na sędziego Trybunału Konstytucyjnego nie posiadał mocy prawnej. Tymczasem, zgodnie z aktualną informacją, dostępną na stronie internetowej Trybunału, prof. Roman Hauser nadal oczekuje na złożenie ślubowania.
Prof. Roman Hauser, jako poprzedni prezes NSA, był obecny w Pałacu Prezydenckim na uroczystości powołania Marka-Zirk Sadowskiego.
Prof. Marek Zirk-Sadowski jest sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego od roku 1994. Dwukrotnie pełnił funkcję wiceprezesa Sądu. Po rezygnacji prof. Romana Hausera z funkcji prezesa, prof. Marek Zirk-Sadowski wykonywał jego obowiązki.
Prezydent wybrał nowego prezesa NSA spośród dwóch kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. Drugim kandydatem był sędzia Janusz Drachal.
Wręczając nominację, Prezydent mówił o potrzebie skrócenia czasu rozstrzygania spraw prowadzonych przed Sądem: – Chciałbym prosić o podjęcie starań, aby udało się skrócić czas rozstrzygania spraw przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. On wynosi w tej chwili nawet około dwóch lat. To długo (…) Chciałbym, żeby Pan Prezes, o metodach doprowadzenia do tego, aby sprawy rozstrzygane były szybciej, myślał bardzo wnikliwie.
Sądy administracyjne orzekają w sprawach skarg na decyzje administracyjne, w tym:
- postanowienia organów podatkowych i celnych,
- postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym,
- dotyczące koncesji i pozwoleń,
- decyzje organów samorządowych,
- jako instancja odwoławcza, w sprawach zażaleń na uchwalone akty prawa miejscowego, takie jak plany zagospodarowania przestrzennego,
- w sprawach skarg na bezczynność organów administracji publicznej i na przewlekłe prowadzenie postępowań.
Sądy administracyjne są zobligowane do orzekania we wszystkich tych sprawach, w których sądy powszechne stwierdzą brak właściwości ze względu na przedmiot postępowania.
W szczególności są organami wyższej instancji dla postanowień samorządowych kolegiów odwoławczych.
Sądy administracyjne działają w systemie dwuinstancyjnym. Pierwszą instancję stanowią wojewódzkie sądy administracyjne, drugą – Naczelny Sąd Administracyjny.
Właściwość sądów administracyjnych jest określona w Art. 184. Konstytucji RP:
Art. 184.
Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują, w zakresie określonym w ustawie, kontrolę działalności administracji publicznej.
Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej.
Robert Ostrowski