Kopalnia w Bóbrce jest unikatem w skali globalnej jako czynna i od 160 lat funkcjonująca kopalnia ropy naftowej. Według aktualnej wiedzy, to jedyne takie miejsce na świecie o ciągłości wydobycia i pozyskiwania kopaliny z czynnych dziewiętnastowiecznych szybów, tzw. kopanek.
Kopalnia ropy naftowej w Bóbrce stanowi zabytek współtworzony przez otaczający krajobraz oraz zespół dawnych budynków, urządzeń i infrastruktury przemysłowej. Jest świadectwem „sztuki” inżynierskiej oraz rozwoju naftowego przemysłu wydobywczego od jego początków.
Inicjatywa Łukasiewicza
Historia kopalni w Bóbrce wpisuje się w powstanie i rozwój w 2 połowie XIX w. galicyjskiego i światowego górnictwa naftowego. Za początek przemysłowej eksploatacji ropy naftowej w Bóbrce uznaje się 1854 r., kiedy w miejscu naturalnych wycieków ropy rozpoczęto pierwsze systematyczne prace górnicze. Inicjatywa ta była wynikiem współdziałania Tytusa Trzecieskiego, ziemianina i inicjatora przedsięwzięcia, Ignacego Łukasiewicza – farmaceuty, wynalazcy lampy naftowej i późniejszego dyrektora kopalni oraz Karola Klobassy-Zrenckiego, właściciela Bóbrki. Szczególną rolę odegrał Ignacy Łukasiewicz, który jako pierwszy na świecie wydestylował z ropy naftowej naftę. Dzień 31 lipca 1853 r., kiedy lampą naftową oświetlono szpital we Lwowie przyjmuje się za symboliczny początek polskiego (a niekiedy i światowego) przemysłu naftowego.
Olej skalny, czyli ropa
W 1854 r. w Bóbrce oprócz kopania rowu w miejscu obfitych wycieków oleju skalnego (jak nazywano w XIX w. ropę naftową) rozpoczęto drążenie studni zwanych kopankami (lub szybami kopanymi). Na 2 połowę XIX w. przypada szybki rozwój kopalni – ciągłe unowocześnianie metod wydobycia, powstanie nowych szybów naftowych oraz zabudowy niezbędnej do obsługi przedsiębiorstwa naftowego. Po II wojnie światowej kopalnia została upaństwowiona. Obecnie jest własnością spółki Skarbu Państwa PGNiG S.A. i podlega nadzorowi urzędu górniczego.
Bóbrka
Kopanka „Franek” i „Janina”
Na terenie historycznej kopalni funkcjonuje ekspozycja typu skansenowskiego Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego. W zespole zabytkowych budynków i historycznych urządzeń wskazać można trzy grupy obiektów. Na pierwszą grupę składa się historyczna zabudowa i urządzenia kopalniane z 2 połowy XIX w. Najcenniejszymi obiektami są: kopanka „Franek” z 1860 r. – świadectwo początków wydobycia ropy i unikalny dokument najstarszej fazy funkcjonowania kopalni – kopanka „Janina” z 1878 r. Drugą grupą są urządzenia będące rekonstrukcjami wykonanymi wg dziewiętnastowiecznych rycin i podręczników. Do trzeciej grupy należą oryginalne urządzenia pochodzące z XX w., które zostały przeniesione do muzeum podczas tworzenia ekspozycji oraz jej uzupełniania.