specyficznego stylu, nazywanego często stylem form organicznych.
Estetyka ta wywodziła się od Alvara Aalto, Eero Saarinena oraz Charlesa i
Ray Eamesów. Po odejściu od doktryny realizmu socjalistycznego
najbardziej pożądaną cechą dzieła sztuki i najważniejszym pojęciem stała
się nowoczesność. We wzornictwie pojawiły się wówczas formy o miękkich,
asymetrycznych konturach przypominające świat oglądany pod mikroskopem.
Kolejnym ważnym odniesieniem dla designerów była sztuka abstrakcyjna,
która znalazła swoje odzwierciedlenie w dekoracjach ceramiki, deseniach
tkanin, architekturze wnętrz. W tym czasie rozpoczął się też proces
kształtowania zawodu projektanta i definiowania wzornictwa jako odrębnej
dziedziny plastyki. Na wystawie zaprezentowanych zostanie ok. 180
przedmiotów, m.in. meble, tkaniny, ceramika, szkło i plakaty.
Abstrakcyjne desenie geometryczne i niegeometryczne zobaczyć będzie
można na tkaninach drukowanych, a także w unikatowej ceramice z tzw.
szkoły sopockiej i wrocławskiej, której niejednolite szkliwa naciekowe
przywodzą na myśl grubo kładzione farby na obrazach.
Jedną z istotnych tendencji epoki była fascynacja nowymi tworzywami.
Dzięki rozwijającej się technologii, która dawała projektantom
nieosiągalne wcześniej możliwości kształtowania przedmiotu, można było
tworzyć meble o wyrafinowanej formie z nowoczesnych mas plastycznych. W
Polsce syntetyki były bardzo trudno dostępne, ale jednak kilku
projektantom, m.in. Romanowi Modzelewskiemu czy Czesławowi Knothemu
udało się, wbrew wszelkim przeciwnościom, stworzyć pod koniec lat 50.
fotele i krzesła z tych materiałów (patrz zdjęcie). Najczęściej
stosowanym substytutem materiałów syntetycznych była sklejka, która
prowokowała do tworzenia różnego rodzaju form łupinowych,
charakterystycznych dla stylistyki organicznej, dawała ogromne pole do
eksperymentowania z konstrukcją mebla, a także pozwalała na tworzenie
sprzętów niewielkich, lekkich, dostosowanych do bardzo ograniczonych
przestrzeni ówczesnych mieszkań. W 2. połowie lat 50. powstało wiele
takich krzeseł; kilka z nich, autorstwa m.in. Teresy Kruszewskiej, Marii
Chomentowskiej czy Jana Kurzątkowskiego, będzie można zobaczyć na
wystawie. Ważną częścią ekspozycji będą meble eksperymentalne –
rzeźbiarskie konstrukcje tworzone z wykorzystaniem wikliny, siatki
metalowej, stelaży z prętów wypełnionych sznurkiem, linką nylonową.
Kolejnym zagadnieniem są nowatorskie jak na owe czasy, często niezwykle
udane, projekty urządzeń technicznych, takich jak aparat fotograficzny
czy telefoniczny. Na wystawie zostaną także pokazane dwa fragmenty
wnętrz. Pierwsze zaprojektowane zostało w 1. Połowie lat 60. XX wieku
przez Mariana Sigmunda; jest to umeblowany pokój mieszkalny, który
uzupełniony zostanie o tkaniny i ceramikę. Wnętrze przetrwało do naszych
czasów bez żadnym zmian, co stwarza wyjątkową możliwość odtworzenia
autentycznego wystroju. Drugie urządzone jest modnymi sprzętami z końca
lat 50., takimi jak np. meble i lampy z metalu i tworzyw sztucznych.
Ekspozycję wzbogacą liczne materiały dokumentacyjne – fotosy i fragmenty
z ówczesnych filmów, plakaty i okładki czasopism, powiększenia
fotografii archiwalnych, przedstawiających przedmioty, wystawy, wnętrza
mieszkalne i użyteczności publicznej.
Ważnym elementem wystawy będzie czasopismo „Projekt” pokazujące
najpełniej zainteresowania, osiągnięcia i tendencje epoki. Prezentowane
na wystawie prace powstały w różnych ośrodkach, takich jak: Instytut
Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie, Zakłady Artystyczno-Badawcze
Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Spółdzielnia Artystów „Ład”, PWSSP
we Wrocławiu, PWSSP w Sopocie, zakłady przemysłowe (fabryki ceramiki we
Włocławku, Ćmielowie, Pruszkowie, fabryka mebli w Jasienicy).
W ramach wystawy zaplanowano szereg wydarzeń towarzyszących, m.in.
projekcję filmu „Poużywajmy sobie. Historia polskiego wzornictwa” w
reżyserii Małgorzaty Olimpii Świderskiej, spotkania z projektantami,
koncerty jazzowe oraz warsztaty dla młodych projektantów, dzieci i
młodzieży. Szczegółowy program wydarzeń towarzyszących znajduje się
jako załącznik do informacji prasowej.