Brytyjski tygodnik „The Economist” nazwał Uzbekistan krajem roku 2019. Zdaniem prestiżowego magazynu w ubiegłym roku republika środkowoazjatycka poczyniła największy postęp w kierunku otwartości i demokracji.
Autorzy „The Economist” zauważają, że zaledwie trzy lata temu Uzbekistan był zamkniętym społeczeństwem poradzieckim „z ekstremalnym okrucieństwem i niekompetencją”, pozostającym w tyle za całym światem. Obecnie najgęściej zaludniony kraj w Azji Środkowej, liczący 33 miliony mieszkańców, otwiera granice z państwami sąsiadującymi, przeprowadza szybkie reformy gospodarcze i poważne reformy polityczne. Publicyści zauważają, że przed republiką jeszcze długa droga do demokracji, ale w 2019 r. żadne inne państwo nie posunęło się tak znacznie i szybko w tym kierunku.
W stronę wolnego rynku
Według ekspertów uzbeckich gospodarka Uzbekistanu pod względem wzrostu w 2019 r. zajęła trzecie miejsce wśród krajów poradzieckich, po Turkmenistanie i Armenii. Korzystna prognoza przewiduje, że w 2020 r. wzrost PKB w Uzbekistanie może osiągnąć 6%, a następnie gospodarka uzbecka stanie się najszybciej rosnącą w spośród krajów byłego Związku Radzieckiego. Uzbekistan i nowy prezydent opowiedzieli się za gospodarką wolnorynkową po 25 latach scentralizowanego planowanego zarządzania gospodarczego. Rząd rozpoczął szybkie wdrożenie istotnych reform niezbędnych dla rozwoju kraju, przede wszystkim poprzez liberalizację handlu i systemu walutowego.
Kilka lat temu kraj miał kilka kursów walut w tym samym czasie: oficjalny, giełdowy, rynkowy, czarnorynkowy. Można było wymieniać pieniądze tylko w banku i tylko do końca dnia roboczego. Miliony Uzbeków opuściły kraj do pracy na czarno w Rosji, Kazachstanie, i Europe.
Uzbekistan przyciągał i nadal przyciąga zainteresowanie inwestorów z całego świata. Ale wcześniej, w warunkach monopolistycznego państwa, tylko duże korporacje ponadnarodowe z politycznym poparciem własnych rządów i silnymi formalnymi i nieformalnymi wpływami mogły robić interesy z uzbecką elitą polityczną – takie jak rosyjski Gazprom lub Lukoil, czy amerykański John Deere.
Gwarancje dla inwestorów
Dziś, w warunkach liberalizacji gospodarczej, zagraniczni inwestorzy mają szansę zdobyć przyczółek w Uzbekistanie w wielu interesujących sektorach, od kompleksu wojskowo-przemysłowego, który jeszcze nie został zmodernizowany, a skończywszy na szybko zmieniającym się i przekształcającym przemyśle tekstylnym oraz atrakcyjnym sektorem rolnym. A kraj jest gotowy dać inwestorom gwarancje na najwyższym poziomie.
W grudniu 2019 roku prezydent Uzbekistanu Shavkat Mirziyoyev podpisał ustawę o inwestycjach i działalności inwestycyjnej, która gwarantuje swobodny transfer środków w obcej walucie do i z Uzbekistanu bez żadnych ograniczeń, w tym możliwość swobodnej konwersji waluty w celu transferu zysków.
Inwestor zagraniczny ma prawo do zaprzestania działalności w dowolnym momencie. Kolejną ważną innowacją jest norma, że wszelkie przyjęte akty prawne nie działają wstecz, jeśli pogarszają sytuację ekonomiczną inwestora pracującego w kraju. Jednocześnie inwestor ma prawo, według własnego uznania, zastosować te przepisy nowego ustawodawstwa, które poprawią warunki jego inwestycji.
Zarządzanie i prywatyzacji
Państwo gwarantuje ochronę inwestycji zgodnie z ustawodawstwem Uzbekistanu i umowami międzynarodowymi. Inwestycje i inne aktywa inwestorów nie podlegają nacjonalizacji.
Rząd niegdyś zamkniętego kraju zdominowanego przez kapitalizm państwowy przygotowuje się do programu prywatyzacji na dużą skalę. Do 1 lutego Państwowa Agencja Zarządzania Aktywami planuje zakończyć opracowanie Strategii zarządzania i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.
Od 1 lipca, zgodnie z projektem dekretu prezydenckiego, tworzenie nowych firm i firm z udziałem państwa ustanie. Jedynymi wyjątkami są przedsiębiorstwa utworzone w celu zapewnienia zdolności obronnych i bezpieczeństwa narodowego. Powinno to dać impuls do rozwoju konkurencji w sektorze prywatnym i pojawienia się nowych firm prywatnych.
Kraj nadal otwiera się na świat. Aby przyciągnąć turystów i biznesmenów, od 1 stycznia 2020 r. Uzbekistan wprowadził ruch bezwizowy na okres 30 dni dla obywateli kolejnych 20 krajów. Tak więc od nowego roku liczba państw, których obywatele mogą odwiedzać Uzbekistan bez wizy wzrosła do 86. Rok wcześniej kraj wprowadził wizy elektroniczne dla turystów ze 101 krajów świata.
Oleg Czerwiński
foto: Pixabay