Człowiek nie wie, czego nie wie, dopóki się nie dowie, czego nie wiedział
Janusz Kapusta
Janusz Kapusta zasługuje na solidny dokument. Na razie udało mi się zrealizować zaledwie kilkunastominutowy reportaż, nakręcony w krótkiej przerwie pomiędzy jego pobytem w Nowym Jorku, Warszawie i Ciechocinku. Nasze uzdrowisko Janusz odwiedza czasami. Wtedy rozmowy zawsze zaczynają się i kończą na nieskończoności… Bo Janusz Kapusta – odkrywca K-drona odkrył nieskończoność.
Na słowo z kosmosem
– Wziąłem kartkę, podzieliłem na pół i na górze narysowałem korytarz zmierzający do punktu zbiegu na horyzoncie. Wyszła jakby piramida widziana od dołu. Żeby była nieskończoność, wywinąłem tę perspektywę na drugą stronę. Powstało coś dziwnego, zwłaszcza że jak zamknąłem to w kwadrat, nabrał takich właściwości, że można go było rozciągać w nieskończoność.
– Artysta stara się rozmawiać z kosmosem a odkrywca to człowiek, z którym kosmos rozmawia – tak mówi o sobie Janusz Kapusta. – Odkrywca wzbogaca nas o coś, o czym do tej pory nie wiedzieliśmy. Kolumb też nie wiedział, że Ameryka istnieje, zanim jej nie odkrył. Każde odkrycie wydarza się przypadkiem. Mnie się przytrafił nowy kształt w wyniku rozważań na temat nieskończoności. Odkryłem nieskończoność, którą możemy zobaczyć. Nigdy do niej nie dojdziemy, a jednak możemy ją – dzięki mnie – ujrzeć.
Jedenaste: bez granic
Janusz Kapusta ujrzał i narysował nieskończoność. Swój rysunek zabrał do Nowego Jorku w roku 1981, dokąd wyjechał tylko „na chwilę”, by zilustrować książkę Andrzeja Pastuszka. Zatrzymał go stan wojenny. Po czterech latach pobytu w Stanach na bazie rysunku powstał nowy kształt geometryczny, nazwany przez autora K-dron. To jedenastościan, którego możliwości wykorzystania są nieograniczone. Janusz Kapusta mówi, że K-dron jest strukturą zadziwiająco prostą i skomplikowaną zarazem. Raz odkryty, nie może zostać ulepszony – podobnie jak nie sposób ulepszyć sześcianu. Forma podstawowa tego jedenastościanu ma kwadratową podstawę, a główna ściana, w kształcie rombu, nachylona jest do niej pod kątem 45 stopni. Oglądany z góry, K-dron jest kwadratem wpisanym w kwadrat. Jego powierzchnia jest zarazem symetryczna i niesymetryczna, wklęsła i wypukła. Nazwa K-dron pochodzi od połączenia końcówki – hedron (używanej w języku angielskim na określenie ściany w wielościanie) i litery „K” (bryła ma jedenaście ścian, a „K” jest jedenastą literą alfabetu angielskiego).
Inny globus
Janusz Kapusta najczęściej pokazuje przyjaciołom wymyślony przez siebie kształt w postaci mapy świata, przedstawionej w formie K-drona. Świat rozrysowany w jedenastościanie ukazuje całkiem inaczej proporcje i położenia miejsc na Ziemi, aniżeli znamy je z globusa. Wyjaśniając to nowatorskie przedstawienie z jednej strony Ziemi a z drugiej nieba, artysta żartuje, iż na tak nowe odwzorowanie globu mógł wpaść tylko ktoś z kraju Kopernika.
Janusz Kapusta jest twórcą logotypu „Polska Wielki Projekt”. K-dron został wybrany przez ministerstwo rozwoju jako logo Polski innowacyjnej, w kwietniu 2017 roku zaprezentowany został na największych targach przemysłowych na świecie w Hanowerze.
Teresa Kudyba
***
Janusz Kapusta: artysta, filozof, odkrywca K-dronu, jedenastościennej bryły geometrycznej, rysownik „New York Timesa”, wybitny polski architekt, grafik, pisarz, odkrywca K-dronu, jedenastościennej bryły geometrycznej. Specjalizuje się w małych formach graficznych, plakatach, ilustracjach do magazynów i książek. Od 1981 mieszka w Nowym Jorku. W Polsce zamieszcza rysunki w „Rzeczpospolitej”. W 2004 opublikował swoje odkrycie, w którym po raz pierwszy w historii udało mu się połączyć złoty i srebrny podział w jednej geometrycznej konstrukcji. 30 maja 2009 w Kole odsłonięto pomnik odkrytej przez Janusza Kapustę bryły, a 30 września 2013 zrobiono to w Wolsztynie. W roku 2012 rzeźba K-dronu stanęła w Elblągu.